Pokolenia i polskie zmiany. 45 lat badań wzdłuż czasu
Książka powstała jako wyraz przekonania, że badanie pokoleń jest dobrą, a na pewno interesującą, metodą badania społecznej zmiany, szczególnie użyteczną tam, gdzie zmiany zachodzą w sposób nieciągły, nieliniowy, gdy nie da się ich prosto i logicznie wyprowadzić z upływu czasu czy biegu zdarzeń. Proces społecznej zmiany opisywany jest z perspektywy socjalizacji, losów życiowych i charakterystyk (społecznych, mentalnych) dwóch pokoleń, których wczesne, formatywnie znaczące fazy biografii przypadały na różny historyczny czas (lata PRL i okres transformacji ustrojowej) i na różnie subiektywnie doświadczany czas wspólny (trzy dekady budowania demokracji, gospodarki rynkowej i poszukiwania tożsamości przez nowy, postkomunistyczny system). Ich drogi życiowe, problemy, postawy są przedmiotem badań o wyjątkowej historii i procedurze. Jest to Toruńskie Podłużne Badanie Pokoleń, najdłuższe tego typu badanie prowadzone w Polsce. Rozpoczęte na początku lat 70. XX wieku trwało nieprzerwanie do 2016/2017 roku obejmując dwie kohorty – osoby urodzone w 1957 roku (po raz pierwszy badane w wieku 15 lat) oraz ich dzieci, osoby urodzone w latach 1980-81 (po raz pierwszy badane w 1997/98 roku). W tej książce, podsumowującej wyniki trzech ostatnich fal
badania podłużnego (z 1987/88 roku, 1997/98 roku i 2016/2017 roku), charakterystyki pokoleń i relacji pokoleniowych podejmowane są przede wszystkim z myślą i nadzieją na dostrzeżenie tych mechanizmów społecznej zmiany, które mają swoje źródło w „miękkich” procesach społecznych – w socjalizacji, wymianie pokoleniowej, w efektach zderzania się pokoleniowych zasobów z możliwościami i blokadami generowanymi przez historyczny czas.
Książka Krystyny Szafraniec jest obszerną rozprawą analizującą unikatowe na gruncie polskim badania panelowe. O wartości tej rozprawy decyduje przede wszystkim imponujący zrealizowany zamysł badawczy. Badania obejmują razem 45 lat i przeprowadzono je w czterech kolejnych fazach w latach 1972–1979; 1987–1988; 1997–1998 oraz 2016–2017. (…) Mimo stopniowego nieuniknionego „wykruszania się” badanej próby (pokolenie rocznik 1957 i ich dzieci) uzyskano jedyne w swoim rodzaju wyniki pozwalające śledzić zmiany w sytuacji i poglądach tych samych rodziców oraz dzieci w czasie oraz porównywać rodziców i dzieci. (…) Książka jest rozprawą naukową, dobrze i rzetelnie pokazującą podstawy teoretyczne oraz warsztat badawczy. Najistotniejsze jest jednak to, że dostarcza ona olbrzymiej liczby ciekawych i niekiedy niedających się uzyskać w inny sposób informacji o przemianach społeczeństwa polskiego w ciągu ostatniego półwiecza.
prof. dr hab. Marek Ziółkowski (z recenzji)
Książka prezentuje i analizuje unikatowe w skali kraju longitudinalne dane, które ze względu na obszerność uwzględnionej problematyki (liczbę i charakter uzyskanych informacji) oraz przebadany horyzont czasowy przewyższają, w mojej opinii, inne longitudinalne projekty zrealizowane w Polsce. (…) Zaletą pracy jest, rzadko spotykane w literaturze, połączenie w jednej analizie pokoleniowości w sensie pokrewieństwa i w sensie odrębności formacji społecznych (bez koncentracji na „pokoleniach politycznych”) – to, moim zdaniem, nowoczesne i płodne ujęcie problematyki generacyjnej. (…) Praca zawiera niezwykle cenne, warte szerokiego upowszechnienia wyniki na temat indywidualnej stabilności (w wielu interwałach czasowych) nastawień, wartości, postaw, preferencji, orientacji społeczno-politycznych, przekonań o sprawczości i podmiotowości.
prof. dr hab. Bogdan W. Mach (z recenzji)
- Kategorie:
- ISBN: 978-83-01-22169-0
- ISBN druku: 978-83-01-22106-5
- Liczba stron: 298
-
Sposób dostarczenia produktu elektronicznegoProdukty elektroniczne takie jak Ebooki czy Audiobooki są udostępniane online po opłaceniu zamówienia kartą lub przelewem na stronie Twoje konto > Biblioteka.Pliki można pobrać zazwyczaj w ciągu kilku-kilkunastu minut po uzyskaniu poprawnej autoryzacji płatności, choć w przypadku niektórych publikacji elektronicznych czas oczekiwania może być nieco dłuższy.Sprzedaż terytorialna towarów elektronicznych jest regulowana wyłącznie ograniczeniami terytorialnymi licencji konkretnych produktów.
-
Ważne informacje techniczneMinimalne wymagania sprzętowe:procesor: architektura x86 1GHz lub odpowiedniki w pozostałych architekturachPamięć operacyjna: 512MBMonitor i karta graficzna: zgodny ze standardem XGA, minimalna rozdzielczość 1024x768 16bitDysk twardy: dowolny obsługujący system operacyjny z minimalnie 100MB wolnego miejscaMysz lub inny manipulator + klawiaturaKarta sieciowa/modem: umożliwiająca dostęp do sieci Internet z prędkością 512kb/sMinimalne wymagania oprogramowania:System Operacyjny: System MS Windows 95 i wyżej, Linux z X.ORG, MacOS 9 lub wyżej, najnowsze systemy mobilne: Android, iPhone, SymbianOS, Windows MobilePrzeglądarka internetowa: Internet Explorer 7 lub wyżej, Opera 9 i wyżej, FireFox 2 i wyżej, Chrome 1.0 i wyżej, Safari 5Przeglądarka z obsługą ciasteczek i włączoną obsługą JavaScriptZalecany plugin Flash Player w wersji 10.0 lub wyżej.Informacja o formatach plików:
- PDF - format polecany do czytania na laptopach oraz komputerach stacjonarnych.
- EPUB - format pliku, który umożliwia czytanie książek elektronicznych na urządzeniach z mniejszymi ekranami (np. e-czytnik lub smartfon), dając możliwość dopasowania tekstu do wielkości urządzenia i preferencji użytkownika.
- MOBI - format zapisu firmy Mobipocket, który można pobrać na dowolne urządzenie elektroniczne (np.e-czytnik Kindle) z zainstalowanym programem (np. MobiPocket Reader) pozwalającym czytać pliki MOBI.
- Audiobooki w formacie MP3 - format pliku, przeznaczony do odsłuchu nagrań audio.
Rodzaje zabezpieczeń plików:- Watermark - (znak wodny) to zaszyfrowana informacja o użytkowniku, który zakupił produkt. Dzięki temu łatwo jest zidentyfikować użytkownika, który rozpowszechnił produkt w sposób niezgodny z prawem. Ten rodzaj zabezpieczenia jest zdecydowanie bardziej przyjazny dla użytkownika, ponieważ aby otworzyć książkę zabezpieczoną Watermarkiem nie jest potrzebne konto Adobe ID oraz autoryzacja urządzenia.
- Brak zabezpieczenia - część oferowanych w naszym sklepie plików nie posiada zabezpieczeń. Zazwyczaj tego typu pliki można pobierać ograniczoną ilość razy, określaną przez dostawcę publikacji elektronicznych. W przypadku zbyt dużej ilości pobrań plików na stronie WWW pojawia się stosowny komunikat.
WPROWADZENIE 9 CZĘŚĆ I. KONTEKSTY 15 Rozdział 1. Metodologiczne ramy badań 17 1.1. Specyfika badań podłużnych 17 1.2. Badania wzdłuż czasu w Polsce i zagranicą 21 1.3. Toruńskie podłużne badanie pokoleń 24 1.4. Warsztat analityczny 34 Podsumowanie 35 Rozdział 2. Pokolenia i badanie pokoleń 36 2.1. Kiedy i po co sięgamy do pokoleń? 36 2.2. Karl Mannheim i socjologiczny problem pokoleń 38 2.3. Badanie pokoleń – inspiracje klasyką 41 2.4. Pokolenie, kohorta, wiek i czas – problemy definicyjne i analityczne 44 Podsumowanie 46 Rozdział 3. Społeczno-historyczne tło socjalizacji pokoleniowej – jeden świat, różne perspektywy 47 3.1. Społeczny świat dorastania rodziców 47 3.2. Społeczny świat dorastania dzieci 52 Podsumowanie 58 CZĘŚĆ II. PODSTAWOWE WYMIARY MOBILNOŚCI POKOLEŃ 59 Rozdział 4. Wykształcenie i mobilność edukacyjna 61 4.1. Aktywność edukacyjna pokolenia rodziców 62 4.2. Aktywność edukacyjna pokolenia dzieci 65 4.3. Edukacyjna ruchliwość międzypokoleniowa 66 4.4. Pokoleniowe zmiany i różnice w wartościowaniu wykształcenia 68 Podsumowanie 71 Rozdział 5. Pokoleniowe wędrówki po społecznej drabinie 72 5.1. Statusy, hierarchie i położenia życiowe 72 5.2. Oswajanie merytokracji – dwie prędkości pokoleniowe 73 5.3. Statusy osiągnięte i ich zmiany w czasie 75 5.4. Ruchliwość wewnątrz- i międzypokoleniowa 77 5.5. Kategorie przyciągające i odpychające – podobieństwa i różnice pokoleniowe 79 5.6. Zmiany strukturotwórczej roli wykształcenia 82 Podsumowanie 83 Rozdział 6. Mobilność przestrzenna i przenoszenie kapitału kulturowego 85 6.1. Dwa spojrzenia na migracje 85 6.2. Migracje wieś – miasto: konteksty dawne i nowe 86 6.3. Zmiany miejsca zamieszkania i wzory mobilności 87 6.4. Społeczno-kulturowe korelaty mobilności przestrzennej 89 Podsumowanie 93 CZĘŚĆ III. PRACA I ŻYCIE 95 Rozdział 7. Orientacje życiowe i emergencja wartości kierunkowych 97 7.1. Cele i dążenia życiowe – ciągłość i zmiana 97 7.2. Autocharakterystyki 101 7.3. Cechy pożądane i orientacje życiowe 103 7.4. Przełomowe wydarzenia w życiu i najbardziej angażujące problemy 105 Podsumowanie 110 Rozdział 8. Praca i kariery zawodowe 112 8.1. Mobilność zawodowa i stabilność zatrudnienia 112 8.2. Miejsce pracy i rodzaj zatrudnienia 115 8.3. Opinie o pracy i znaczenie pracy 117 Podsumowanie 118 Rozdział 9. Zmiany materialnych warunków życia 120 9.1. Zmiany sytuacji dochodowej 120 9.2. Zmiany warunków mieszkaniowych i poziomu życia 123 9.3. Zmiany subiektywnych ocen i odczuć 125 Podsumowanie 127 Rozdział 10. Życie rodzinne i czas wolny 128 10.1. Stan cywilny i liczba dzieci – zmiany pokoleniowe 128 10.2. Kobiety i mężczyźni – wykształcenie, praca, zatrudnienie 130 10.3. Obowiązki domowe i napięcia w budżecie czasu 134 10.4. Oceny życia małżeńskiego i rodzinnego – zmiana kryteriów wartościujących 136 10.5. Budżet czasu i zmieniający się status czasu wolnego 137 Podsumowanie 142 Rozdział 11. Praktyki socjalizacyjne w rodzinie i relacje pokoleniowe 143 11.1. Oczekiwania wobec dzieci i style wychowania w rodzinie 143 11.2. Socjalizacja rodzinna i relacje pokoleniowe – młodzi rodzice, bardzo młode dzieci 149 11.3. Relacje pokoleniowe po latach i karuzela pokoleń – starsi rodzice, dorosłe dzieci 153 Podsumowanie 159 CZĘŚĆ IV. W STRONĘ SFERY PUBLICZNEJ 161 Rozdział 12. Samopoczucie w rzeczywistości społecznej i ważne zasoby 163 12.1. Podmiotowość i jej zmiany w biegu życia i w biegu zdarzeń 164 12.2. Zmiany samopoczucia w rzeczywistości społecznej 172 12.3. Poczucie anomii 175 12.4. Religijność 182 Podsumowanie 189 Rozdział 13. Preferencje polityczne – ciągłość i zmiana w czasie ustrojowego przejścia 191 13.1. Profil polityczny pokolenia rodziców z końca epoki PRL 192 13.2. Polityczne wolty i reakcja na zmiany systemu 196 13.3. Kształtowanie się preferencji ustrojowych na nowo 200 13.4. Preferencje ustrojowe dorastających dzieci 204 Podsumowanie 206 Rozdział 14. Oceny transformacji i zmiany preferencji ustrojowych – bilans trzydziestu lat przemian 208 14.1. Ocena skutków transformacji 208 14.2. Zmiany preferencji dotyczących ustroju politycznego i gospodarki 209 14.3. W poszukiwaniu odmienności pokoleniowych 215 14.4. Trwałość preferencji ustrojowych w czasie – analiza przepływów 216 Podsumowanie 219 Rozdział 15. Preferencje wspólnotowe – elementy trwałości i zmiany 220 15.1. Preferencje wspólnotowe na starcie przemian ustrojowych 221 15.2. Preferencje wspólnotowe po latach – trendy i przepływy 224 15.3. Preferencje wspólnotowe a preferencje ustrojowe i sympatie polityczne 235 Podsumowanie 238 Rozdział 16. Między lewicą i prawicą – siła politycznych autoidentyfikacji 239 16.1. Lewica vs. prawica – splątane znaczenia 239 16.2. Autoidentyfikacje polityczne w pokoleniu rodziców i dzieci 241 16.3. Nieprzekładalność autoidentyfikacji politycznych na sympatie i preferencje polityczne 244 16.4. Społeczne zaplecze orientacji lewicowej i prawicowej 246 16.5. Polityczne identyfikacje a obywatelskie zaangażowanie 250 Podsumowanie 250 Rozdział 17. Postawy obywatelskie i obecność w publicznej sferze życia 252 17.1. Socjalizacja obywatelska – odmienności pokoleniowe 252 17.2. Przynależność organizacyjna i zainteresowanie polityką 254 17.3. Deklaracje udziału w wyborach i zapowiedź nieuczestniczenia – kategorie wyborców 257 17.4. Identyfikacje wspólnotowe i zaufanie do instytucji państwa 262 17.5. Typy praktykowanego obywatelstwa – odmienności pokoleniowe 264 Podsumowanie 269 ZAKOŃCZENIE 271 BIBLIOGRAFIA 281